Haber: Zeynep BOZUKLU / Kamera: Tunahan GÜLER
(ANKARA) - Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, son zamanlarda genellikle çocuklarda sık görülen ''el, ayak, ağız sendromuna'' ilişkin ANKA Haber Ajansı’na konuştu. Ceyhan, ''Bu hastalık, salgın yapma potansiyeli düşük bir hastalıktır. Çünkü solunum yoluyla bulaşmaz, daha çok gaitadan bulaşır. Ancak bulaşıcılık katsayısı yüksektir. Buna benzer bulaşıcılığı olan hastalıklarla, yani gaitadan ağıza bulaşan hastalıklar içerisinde en fazla bulaşıcılığı olan hastalıktır'' dedi.
Son günlerde özellikle kreş ve ilkokul çağındaki çocuklarda görülen ''el, ayak, ağız sendromu'' ebeveynleri telaşlandırdı. Konuya ilişkin açıklama yapan Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, şunları söyledi:
''Bu hastalık, salgın yapma potansiyeli düşük bir hastalıktır. Çünkü solunum yoluyla bulaşmaz, daha çok gaitadan bulaşır. Ancak bulaşıcılık katsayısı yüksektir. Buna benzer bulaşıcılığı olan hastalıklarla, yani gaitadan ağıza bulaşan hastalıklar içerisinde en fazla bulaşıcılığı olan hastalıktır. Genellikle çocuklarda görülür. Örneğin, kreşte ya da anaokulunda bir çocukta ortaya çıktığı zaman o sınıftaki çocukların bazen yüzde 50’sinden fazlasında arka arkaya bu hastalığı görebiliriz. Dolayısıyla Covid-19 gibi bir salgın söz konusu değil. Bunun bir diğer nedeni de Coxsackie Virus, corona virüsü ya da grip virüsü kadar yüksek mutasyona uğramazlar. Zaten toplumda çok sık görülen bir hastalık olduğu için de genel bir bağışıklık vardır ve hastalığı geçirince de ömür boyu bağışıklık kazanılır.
Hastalığın belirtileri
Elde, ayak tabanında içi sıvı dolu kabarcıklar çıkar. Aynı anda ağızda da ülseller şeklinde çıkar. El ve ayaktaki lezyonlar da ağrılıdır ama özellikle ağızdaki lezyonların ağrısı çok belirgindir. Bu yüzden de çocuk yemek yiyemez ve bu yüzden sıvı kaybı yaşanabilir. O zaman fark edilir. Bazen de bu kadar belirgin dökültüler olmayabilir. Hem elde hem de ayakta değil, bazen sadece birinde de görülebilir.
Hastalığın tanısı
Bu hastalığın tanısı için dünyanın hiçbir yerinde özel testler yapılmaz. Tecrübeli bir hekim o tipik görüntüden bu hastalığı anlayabilir. Ancak özellikle çok sayıda açılan tıp fakültelerindeki öğretim elemanı eksikliği nedeniyle birçok tıp fakültesinden mezun olurken hekimler maalesef bu konuda da bazı eksikliklerle mesleğe atılıyorlar.
Tedavisi
Bunun spesifik bir tedavisi yok. Ancak çocuğun ağrılarını kesmek, beslenmesini sağlamak için bazı tedbirler alırız. Örneğin, sıcak yemek ve sıvılardan kaçınılmalıdır. Daha çok soğuk ve sıvı şeklinde gıdalar, içecekler önerilir. Özellikle sade dondurmadan çok yarar görürler. Dondurma hem bir soğukluk hissi verir hem de lezyonların üstünü kapattığı için çocuk daha rahat yemek yiyebilir. Bunun dışında çocuk kreşe veya okula gidiyorsa bu süre içerisinde -genellikle 4-5 gün içerisinde düzelir- okula ya da kreşe girmemesinde yarar var.
Bu hastalık çok seyrek olmayan bir durum. Örneğin, bir kreşte başlar ve birden bire öğrencilerin yarısına, bazen de daha fazlasına bulaşır. Biz de burada bu hastalığın çok yoğun olduğu okullarda sınıf veya geçici okul kapamalarla bulaşmasını önlemeye çalışıyoruz."
''Son günlerde bu hastalığın sıklığında bir artış gözlemlenmiştir''
Ankara Tabip Odası (ATO) Yönetim Kurulu Üyesi Togay Yılmaz ise el, ayak, ağız sendromu hakkında şu bilgileri paylaştı:
''Bu hastalık, çocukluk döneminde sıklıkla karşılaşılan ve Coxsackie Virus gibi enterovirusların neden olduğu yaygın bir bulaşıcı hastalıktır. Özellikle okullar, kreşler ve bakım evleri gibi toplu yaşam alanlarında daha yaygınlaşmış ve son günlerde bu hastalığın sıklığında bir artış gözlemlenmiştir. Hastalık, özellikle 5 yaş altı çocuklarda görülmekle birlikte çok seyrek olarak yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Genellikle hafif seyirlidir ancak bağışıklığı baskılanmış bireylerde ağır seyredebilir. Hasta çocukların akıntıları (burun akıntısı, kabarcık sıvıları…) ya da dışkısıyla (özellikle tuvalet temizliğine dikkat edilmediğinde) temas edildiğinde bulaşır. Hapşırma ve öksürükle bulaşma riski daha düşük olmakla birlikte mümkündür. El-ayak-ağız hastalığının başlıca belirtileri ve bu belirtilerin zamansal izleği şöyledir; ateş, ağızda yaralar, döküntüler, düşkünlük ve beslenme güçlüğü.
Hastalığın bulaşıcılığını azaltmak için alınması gereken önlemler ise temizlik kurallarına uymak, hasta izolasyonu, ortak kullanım alanlarının temizliği, kişisel eşyaların paylaşılmaması, bulaşıcılığın önlenmesi ve hastalığın yayılımının azaltılmasında kritik bir rol oynamaktadır.''