Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, TBMM Genel Kurulu'nda, "Kuruluşunun 30. yılında RTÜK, milli ve manevi değerlerimizi koruma adına faaliyetlerini kararlılıkla yürütmektedir. Yayınlarda terör içeriklerine ve terör propagandasına geçit vermeyen Üst Kurulumuz inanç, toplumsal ve kültürel değerlerimize sahip çıkmak noktasında da asla ödün vermemektedir. Bütün bunların yanında yayınlardaki İslamofobik içeriklere de müsaade etmeyen RTÜK, toplumsal bir sorun haline dönüşen yasa dışı bahis sitelerinin reklamlarına da geçit vermemektedir." dedi.
TBMM Genel Kurulu'nda Milli Savunma Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri sürüyor. Yürütme adına Genel Kurul'a hitap eden Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Turizmde bilinirlik, güvenilirlik ve tercih edilme noktasında ülkemizi güçlü, özgün ve örnek bir marka yapmak için çıktığımız yolda yaklaşık altı buçuk yılı geride bıraktık. Her yıl rakamlar, istatistikler, veriler bu yolda yadsınamaz bir başarı elde ettiğimizi ortaya koydu. 2017 yılında ağırladığı ziyaretçi sayısıyla dünyada 8. sırada olan Türkiye, 2023 yılı itibarıyla 5. sıraya yükselmiş durumdadır. Turizm geliri sıralamasında yine 2017’de 15’inci idik, 2023’te 7.’liğe yükselme başarısını gösterdik. 2024 yılının şu ana kadarki turizm rakamlarına baktığımızda ise gerek ziyaretçi sayısında gerekse gelir noktasında 2023’ü de geride bıraktığımızı net olarak görüyoruz. 2024 yılı Ocak-Ekim döneminde, 2023’ün aynı dönemine kıyasla yüzde 8,8 oranında bir artış yakalayarak yaklaşık 55 milyon ziyaretçi ağırladık. 2024 yılı Ocak-Eylül döneminde turizm gelirimiz 47 milyar dolara yükselmiştir. 2023’ün 9 aylık rakamlarına oranla yüzde 6,6 oranında artış sağlamış durumdayız. Memnuniyetle ifade ediyorum ki 2024 yılı sonu için yukarı yönlü güncellediğimiz 61 milyon toplam ziyaretçi ve yaklaşık 60 milyar dolarlık toplam turizm geliri hedeflerimize güçlü bir şekilde ilerliyoruz.
'Ücretsiz Halk Plajları projemizi 2025'te 22 plaja çıkartacağız'
2024 yılında Bakanlık olarak kış ve termal turizm altyapı çalışmaları, atık su tesisleri ve bağlantılı altyapıları, ücretsiz halk plajları yapımı ve çevre düzenlemesi gibi işler için yaklaşık 1,3 milyar TL ödenek sunduk. Acil ihtiyaç kapsamında olan, yerel yönetimlerin sorumluluğu olmasına rağmen gerçekleştirilmeyen çalışmaları Bakanlık olarak biz üstleniyor ve tamamlıyoruz. Son olarak, Şubat 2023 tarihinde 45.000 m3/gün kapasiteli ‘Antalya Kemer-Çamyuva Atıksu Arıtma Tesisi ve Bağlantılı Altyapı Tesisleri Yapım İşi’ne başladık ve Nisan 2024’de tamamlayıp hizmete aldık. Turizm bölgelerimizde halkımızın rahat ve konforu için hayata geçirdiğimiz 17 ayrı noktadaki 'Ücretsiz Halk Plajları' projemizi 2025’te 22 plaja çıkartacağız.
Geleceğe Miras projesi
Nitelikli turizm açısından sezonun 12 aya ve 81 vilayete yayılması çok önemli. Bu bağlamda Türk arkeolojisinin altın çağını başlatmış bulunuyoruz ve bu yeni dönemin amiral gemisi 'Geleceğe Miras' projesi… 224 kazımızı dahil ettiğimiz proje ile arkeoloji alanında son 60 yılda yapılanlara eş değer işi inşallah 4 yılda yapmış olacağız. Geleceğe Miras projesine dahil olan arkeolojik kazı, restorasyon ve çevre düzenleme çalışmaları için aktarılan bütçe yıl sonunda 6 milyar lira seviyesine ulaşmış olacak. Geleceğe Miras; gün yüzüne çıkarılan, restore edilerek ayağa kaldırılan ve gece müzeciliği ile ziyaretçiler için zamansız kılınan antik kentlerimizi kapsayan yeni kültür rotaları oluşturacak; ülkemizi kültür turizminde bir yıldız yapacaktır.
'Müzekart uygulamamız bugüne kadar 27 milyon vatandaşımız tarafından kullanılmıştır'
Halkımızın müze ve ören yerlerine kolay ve yoğun erişimini sağlamak için başlatılan Müzekart uygulamamız bugüne kadar 27 milyon vatandaşımız tarafından kullanılmıştır. Müzekart, Bakanlığımıza bağlı 217 müze ve 146 ören yeri ile Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanımıza ve Milli Saraylar İdaresi Başkanlığına bağlı 13 ziyaret alanına giriş olanağı sağlamaktadır. Müze ve ören yerlerimizin 2024 yılı Kasım ayı itibarıyla ağırladıkları toplam ziyaretçi sayısı 31,1 milyon kişi seviyesine gelmiştir.
'2002-2024 yılları arasında ülkemize iadesini sağladığımız toplam eser sayısı 12 bin 213 olmuştur'
Tarihi eserlerimizden bahsetmişken, kaçakçılıkla mücadeleye de burada bir parantez açmak gerekiyor. Bu alanda Türkiye’yi, UNESCO ve diğer uluslararası platformlarda belirleyici, kural koyucu ve takip edilen bir ülke konuma getirdiğimizi gururla ifade ediyorum. Titizlikle yönettiğimiz iletişim, diplomasi ve hukuk süreçleri neticesinde, 2002-2024 yılları arasında ülkemize iadesini sağladığımız toplam eser sayısı 12 bin 213 olmuştur.
'Deprem bölgesinde çok yoğun ve kapsamlı bir mesai yürütmekteyiz'
Deprem bölgesinde çok yoğun ve kapsamlı bir mesai yürütmekteyiz. Sizlere genel hatlarıyla bilgi vermek istiyorum. Söz konusu alanda Bakanlığımıza tahsisli yapıların onarımlarını gerçekleştiriyoruz. Gaziantep Kalesi, Adıyaman Kahta Kalesi, Hatay Arkeoloji Müzesi ve Elbistan Müzesi deprem sonrası onarım çalışmalarında bugüne kadar 3 milyar TL ödenek kullandık. Hatay Müze Kent Kütüphanesi Yapımı, St. Pierre Anıt Müzesi, Malatya Atatürk Evi ve Arkeoloji Müzesi ile Beşkonaklar Müzesinin restorasyon çalışmaları, Diyarbakır Paşa Hamamı, Saint George Kilisesi ve Çardaklı Hamamının Restorasyonu, Gaziantep Zeugma Mozaik ve Arkeoloji Müzesinin Onarımı, Kilis Ravanda Kalesi ve Alaeddin Yavaşça Müzesi Restorasyonu, Şanlıurfa Harran Kalesi, Siverek Kalesi Restorasyonu ile Arkeoloji ve Mozaik Müzesi ile Adana Anavarza Zafer Kapısı onarımları 2024 yılında Bakanlığımızca tamamlanmıştır.
2025 yılında ise Adıyaman, Kahramanmaraş, Gaziantep Arkeoloji Müzemiz ile Şanlıurfa Kalesinde ve Hatay Arkeoloji Müzemizde onarımları tamamlamış olacağız. Malumunuz olduğu üzere özel mülkiyette bulunan kültür varlıklarımız da var. Afet bölgesinde proje yardımı üst limitini 5 kat, uygulama yardımı üst limitini ise 10 kat artıran yönetmelik değişikliğini Mayıs 2023’te gerçekleştirdik. 2024 yılında 2 Milyar TL’lik ödeneği, deprem bölgesindeki özel mülkiyette bulunan tescilli taşınmaz kültür varlıklarının korunması çalışmalarına ayırdık. 2025 yılında da 2 Milyar TL ödenek ayırmayı planlıyoruz.
'377 vakıf kültür varlığımız 6 Şubat depremlerinde hasar görmüştür'
Restorasyon, inşa ve ihya çalışmalarında bir diğer önemli çalışma sahamız da şüphesiz vakıf eserlerimizdir. 1992-2002 yılları arasında bu alanda yürütülen çalışma sayısı sadece ve sadece 46 idi. 2002-2024 yılları arasında yürüttüğümüz çalışma sayısı ise -lütfen dikkat buyurunuz- tam 5 bin 913 tanedir. Neredeyse 130 kat artmış bir çalışma oranından bahsediyoruz. Yılsonuna kadar 43’ü yurtdışında toplam 197 eserin onarım ve restorasyonunu tamamlamış olacağız. 377 vakıf kültür varlığımız 6 Şubat depremlerinde hasar görmüştür. Bunların tamamının restorasyon süreçlerini de başlattık. Burada özellikle vurgulanması gereken nokta, bütün bu faaliyetlerin merkezi bütçeden pay alınmadan vakıf gelirleriyle yapıldığı gerçeğidir.
Türkiye Kültür Yolu Festivali
Geçtiğimiz yıl 11, bu yıl 16 şehrimizde yapılan; gelecek yıl 20 şehrimize yayılacak olan Türkiye Kültür Yolu Festivali halkımızı kültür ve sanatın bütün renkleri ve zenginliğiyle buluşturmaya devam ediyor. Avrupa Festivaller Birliği’nin resmi üyesi olan festivalimiz, 'Kültür ve Sanatla Bütünleşmiş Bir Turizm' vizyonu ile yola çıkmış; bugün şehir şehir, bölge bölge ülkemizin tarihini, kültürünü, sanatını uluslararası vitrine çıkaran, dünyanın en büyük, en kapsamlı festivali konumuna gelmiştir. Belirtmek isterim ki bugün Türkiye UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listelerinde kayıtlı 31 kültürel değeriyle 183 ülke arasında 2. sıradadır. Yürüttüğümüz çalışmalar ile 92 yaşayan insan hazinemizi tespit edip kayıt altına aldık. Her biri bir okul, bir tarih olan bu insanlarımız ile gurur duyuyoruz.
'1300 modern kütüphane ile hizmetlerimizi sürdürmekteyiz'
Bakanlık olarak 1300 modern kütüphane ile hizmetlerimizi sürdürmekteyiz. Türkiye'nin ilk Turizm ve Seyahat Kütüphanesini, Havalimanı, Gar, Bebek ve AVM Kütüphanelerini ülkemize kazandırmış durumdayız. Yürüttüğümüz çalışmalar ve projelerle kütüphanecilikte Cumhuriyet tarihimizin en yüksek rakamlarına ulaşmış durumdayız. 2024’ün ilk altı ayı itibarıyla kütüphanelerimiz yaklaşık 700 bin m2ye ulaşmış toplam kapalı kullanım alanında 24,8 milyon kitabı muhafaza etmekte ve okuyucuyla buluşturmaktadır. 6,4 milyon üyeye sahip olmamızın yanında yine 2024’ün ilk altı ayı sonunda 19,4 milyonu aşan kullanıcı sayısına erişmiş durumdayız. 2023’ün ardından inşallah 2024’ü de yeni bir rekorla kapatacağız.
Alan Başkanlığı uygulaması
Bugün Çanakkale, Kapadokya ve Uludağ bölgelerini kapsayan Alan Başkanlığı uygulamalarımız, söz konusu bölgelerin korunması ve doğru şekilde değerlendirilmesi noktasında çok başarılı sonuçlar vermiştir, vermeye de devam etmektedir. Çanakkale Alan Başkanlığımız, yürüttüğü çalışmalar neticesinde 15 şehitlik tespit etmiş olup bugüne kadar bunlardan 8 tanesini ihya etmiştir. Kapadokya Alan Başkanlığımız ise özellikle çarpık yapılaşmanın tehdidi altında olan bölgenin doğal dokusunu korumak; geliştirme ve tanıtma çalışmalarını en doğru ve etkin şekilde gerçekleştirerek bölgenin turizm kapasitesini artırmak için yoğun bir mesai harcamaktadır. Bölgede 2019 yılı ve öncesinde, tarihi ve kültürel dokuya zarar veren 300 adet yapının yıkımı gerçekleştirilmiş, Başkanlığımızın kurulmasının ardından ise 854 adet kaçak yapı ortadan kaldırılmıştır. Kapadokya sahasında yeni tespit edilen doğal ve kültürel 211 adet taşınmazın tescili yapılmış ve koruma altına alınmaları sağlanmıştır.
Uçhisar’dan Göreme’ye uzanan Güvercinlik Vadisi’nde Gece Müzeciliğine yönelik olarak başlattığımız aydınlatma projesini de Kasım 2024 itibarıyla tamamladık. Uludağ’ın korunması ve geliştirilmesi için atılması gereken adımları kapsayan ve bölgenin ihtiyaçlarına cevap verecek olan planlama çalışmalarını da başlattık. 2025 yılı son çeyreğinde bu çalışmaları bitirmeyi hedefliyoruz.
Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı faaliyetleri
Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığımız, sorumluluk sahasındaki faaliyetlerini, her geçen gün yeni proje ve hizmetler ekleyerek sürdürmektedir. Toplamda 148 milyon lira bütçe kullanarak, deprem bölgesindeki 97 cemevi için fiziki kapasitelerinin artırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte yıkılmış ve ağır hasarlı cemevlerinin yerine hizmet verecek olan 13 yeni cemevinin inşası için altyapı hazırlıkları, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızla iş birliğiyle tamamlanmıştır. Başkanlığımıza 2023 ve 2024 yılları için toplam 258 milyon TL ödenek ayrılmış, bu kapsamda 355 cemevimizin bakım-onarım ve tefrişat talepleri karşılanmıştır. Bugün itibarıyla 853 cemevimizin aydınlatma giderleri de yine Başkanlığımız tarafından karşılanmaktadır. Başkanlığımız, 176 STK ve cemevinin sosyal ve kültürel faaliyetlerine de katkı vermiştir.
'Devlet Tiyatrolarımız, 2023-2024 sezonunda toplam 224 oyun sergilemiştir'
75. yılını kutlayan Devlet Tiyatrolarımız, 2023-2024 sezonunda 105’i yerli, 119’u çeviri olmak üzere toplam 224 oyun sergilemiştir. 6 bin 152 temsil ile 737 turne gerçekleştiren köklü sanat kurumumuz, 12 ülkede de toplam 26 temsil vermiş; yüzde 66 artışla 2,2 milyon seyirciye ulaşmış, yurt dışı temsillerinde de yüzde 117’lik bir artış gerçekleştirmiştir. Bu yıl 57 farklı dalda aldığı ödüllerle Devlet Tiyatrolarımız saygınlığını ve yetkinliğini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Sürekli artan oranlarda özel tiyatrolarımızı da destekliyoruz. 2024-2025 sanat sezonunda yapılan başvurular doğrultusunda 374 özel tiyatroya destek sağladık.
Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğümüz de 2023-2024 sanat sezonunu rekorlarla süslemiştir. Yüzde 90 doluluk oranına ulaşılarak Cumhuriyet tarihinde bir ilke imza atılmış; gerçekleştirilen 1009 temsilde 614 bin sanatsever ağırlanmıştır. Bu rakamlar, bir önceki döneme kıyasla temsil sayısında yüzde 39’luk, seyirci sayısında ise yüzde 63’lük bir artış sağladığımızı bizlere göstermektedir.
'2024 yılı Aralık ayı itibarıyla sinema sektörümüze 257 milyon TL destek verdik'
2024 yılı Aralık ayı itibarıyla sinema sektörümüze 257 milyon TL destek verdik. Bu destekten uzun metrajlı sinema filmi, belgesel yapımı, senaryo yazımı, kısa film yapımı ve animasyon film yapımı kategorilerinde toplam 156 proje faydalanmıştır. Bununla birlikte, sinema alanında yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen 135 kültürel ve sanatsal etkinliğe ve 'Yerli Film Gösterim Desteği' kapsamında 108 sinema salonu işletmesine destek sunduk. Bütün bu başlıklara bir arada baktığımızda, sinema desteklerimizin toplamda 380 milyon TL gibi rekor bir seviyeye yükseldiğini memnuniyetle görüyoruz.
'RTÜK, toplumsal bir sorun haline dönüşen yasa dışı bahis sitelerinin reklamlarına da geçit vermemektedir'
Kuruluşunun 30. yılında RTÜK, milli ve manevi değerlerimizi koruma adına faaliyetlerini kararlılıkla yürütmektedir. Yayınlarda terör içeriklerine ve terör propagandasına geçit vermeyen Üst Kurulumuz inanç, toplumsal ve kültürel değerlerimize sahip çıkmak noktasında da asla ödün vermemektedir. Ayrıca çocuk ve gençlerin ruhsal ve fiziksel gelişimlerine olumsuz etki edebilecek yayın içeriklerine karşı takibini ve yaptırımlarını sürdürmekte; başta kadına yönelik olmak üzere şiddetin her türlüsünü ekranlardan temizlemek adına yoğun bir mücadele yürütmektedir. Bütün bunların yanında yayınlardaki İslamofobik içeriklere de müsaade etmeyen RTÜK, toplumsal bir sorun haline dönüşen yasa dışı bahis sitelerinin reklamlarına da geçit vermemektedir. Bu hassas ve vazgeçilmez mücadelelerin kalesi olan Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun 2025 yılı Bütçe teklifi 1 milyar 919 milyon 952 bin TL’dir.
Sayıştay Başkanlığının Bakanlığımıza ait 2023 Yılı Denetim Raporlarına baktığımızda, yer verilen bulguların ağırlıklı olarak usule ilişkin hatalardan kaynaklandığını görüyoruz. Hiçbir kusuru ve eksiği hafife almıyoruz. Usule dair olsa da söz konusu bu hataların giderilmesine yönelik tüm birimlerimize gerekli talimatları verdik. Bakanlığımızı denetleyen tüm denetçilere, titiz ve özverili çalışmaları için teşekkür ediyorum."