Malatya halkı, 2. yüzyıldan 19. yüzyılın ortalarına kadar şehir merkezi olarak kullanılan bugünün Eski Malatya’sından Aspuzu’ya (bugünkü Malatya) göç edince, büyük bir camiye ihtiyaç duyulmuş ve 1843 yılında Hocazade Hacı Yusuf tarafından yeni şehrin merkezine bir cami yaptırılmıştır.
Yıkımlar ve Yeniden Doğuş: Yeni Cami'nin Tarihi
2 Mart 1893 yılında yaşanan, Malatyalıların “Büyük Zelzele” dediği deprem, yüzlerce insanın ölümüne yol açarken, birçok yapıyı yerle bir etmiştir. Bu büyük felaketin yanı sıra, 1895 yılında yaşanan yangın faciası caminin tamamen yıkılmasına neden olmuştur.
20. yüzyılın başlarında aynı yerde caminin yeniden inşasına başlanmış ve II. Abdülhamit’in desteğiyle 1912 yılında tamamlanarak ibadete açılmıştır. I. Dünya Savaşı’nın çıkması nedeniyle bir süre ara verilen son cemaat yerinin üzerindeki küçük kubbeler ile iki ince minare, Cumhuriyet’in ilk yıllarında tamamlanmıştır.
Osmanlı Zarafeti: Yeni Cami'nin Mimari Detayları
Malatya Yeni Cami, muntazam sıralı silme taşlarla inşa edilmiştir. Harim kısmı, dört büyük fil ayağı üzerine oturtulmuş ve merkezî bir kubbe ile örtülmüştür. Klasik Osmanlı mimarisi özelliklerini taşıyan bu yapı, sağlamlığı ve estetik tasarımıyla dikkat çekmektedir.
-
Kubbenin ağırlığı, beşik tonozlar ve küçük kubbeler aracılığıyla yan duvarlara aktarılmıştır.
-
Mekânın aydınlatılması için merkezî kubbe ve küçük kubbelerde pencereler açılmıştır.
-
Mihrap dışa taşkın şekilde inşa edilmiş olup, minber ise ceviz ağacından yapılmış ve oldukça zarif süslemelerle bezenmiştir.
-
Son cemaat yeri, sütunların taşıdığı beş kubbe ile örtülüdür.
-
Cami, üç girişe sahip olup, ana girişi kuzey tarafındadır. Her iki yanında birer zarif iki şerefeli minare yer almaktadır.
-
İlk camiden kalan tek minare, caminin doğu yönünde hâlâ bulunmaktadır.
Büyük Deprem Sonrası Yeni Cami'nin Geleceği
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen büyük deprem, Malatya’daki birçok yapı gibi Yeni Cami’yi de etkilemiştir. Cami, ağır hasar aldığı için ibadete ve ziyarete kapatılmıştır. Yetkililer, tarihi yapının yeniden restorasyonu için çalışmalar yürütmektedir.
Yeni Cami'ye Ulaşım: Nerede ve Nasıl Gidilir?
Yeni Cami, Malatya şehir merkezinde bulunduğu için yürüyerek kolayca ulaşılabilir. Şehir içi toplu taşıma veya özel araçlarla da camiye rahatlıkla gidilebilir.
