Malatya’nın Battalgazi ilçesinde yer alan Ulu Cami, Anadolu’daki Büyük Selçuklu geleneğinin en özgün örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. 13. yüzyılda inşa edilen bu muhteşem yapı, İran’daki Büyük Selçuklu cami anlayışının Anadolu’daki tek temsilcisi olarak öne çıkmaktadır.
Zamansız Bir Miras: Ulu Cami’nin İnşa Edilişi
Ulu Cami’nin tuğladan yapılmış bölümleri orijinal yapıyı, taş olan kısımlar ise sonradan yapılan eklemeleri yansıtmaktadır. Yapı, dört eyvanlı plan düzenine sahiptir. Mihrap önü kubbesine bitişik olup, ortasında bahçesi ve havuzu bulunan iç avlu planıyla dikkat çekmektedir. Zamanla yapılan düzenlemeler sonucu, bahçe ve havuz işlevini kaybederek caminin dışındaki geniş alana taşınmıştır.
Caminin süslemeleri, firuze ve patlıcan moru rengindeki zikzak biçimli çini mozaiklerle bezenmiştir. Geometrik yıldız motifleri ve geçmeli süslemeler, yapının estetik açıdan göz alıcı bir görünüme sahip olmasını sağlamaktadır. Kubbenin içine yerleştirilen firuze mozaik çinilerle yazılmış dekoratif kufi yazıyla “Muhammed” ismi işlenmiştir. Mihrap önündeki kubbe ve avludaki çini süslemeler, caminin sanat ve mimari açısından eşsizliğini ortaya koymaktadır.
Gizemli Kitabeler ve Sanatsal Şaheserler
Kitabesine göre mimarı Malatyalı Ebubekir oğlu Yakup, hattatı ise Ketebe Yakup oğlu Ahmed’dir. Kapı kemerinin üstündeki kitabede, Kur’an ayetleri sonunda 1273-1274 yıllarında caminin tamir edildiği ve bu işlemi gerçekleştiren ustanın Üstad Hüsrev olduğu yazmaktadır. Caminin orijinal ahşap minberinde 21 kitabe bulunmakta olup, bu minber günümüzde Ankara Etnografya Müzesi’nde sergilenmektedir. Bugün camide bulunan minber ise Malatya’daki Söğütlü Cami’den getirilmiştir. Yapının 1900-1902 yıllarında eklenmiş bir mihrabı da bulunmaktadır.
Her Yıl Binlerce Kişiyi Ağırlayan Tarihî Cami
Ulu Cami, Battalgazi ilçesini ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin en önemli duraklarından biridir. Selçuklu mirasının önemli bir parçası olan bu cami, yalnızca mimarisiyle değil, ibadet edenlere sunduğu manevi huzur ile de dikkat çekmektedir.
Büyük Depremin Ardından Ulu Cami...
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen büyük deprem, Malatya’daki birçok tarihi yapı gibi Ulu Cami’yi de ciddi şekilde etkilemiştir. Yapı, hasar aldığı için şu an tadilat çalışmalarına alınmış olup, ibadete ve ziyarete kapalıdır.
Ulu Cami’ye Ulaşım: Nerede ve Nasıl Gidilir?
Battalgazi ilçesine bağlı Eskimalatya bölgesinde yer alan Ulu Cami, Malatya şehir merkezine yaklaşık 10 km mesafededir. Şehir merkezi çevre yolu üzerinden toplu taşıma araçlarıyla ulaşım sağlanabilmektedir.
